PL EN
PRACA ORYGINALNA
Badanie świadomości studentów odnośnie środowiskowych i zawodowych czynników ryzyka wystąpienia choroby nowotworowej oraz metod prewencji
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Biologii Radiacyjnej i środowiskowej, Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. A. Cebulska-Wasilewska
 
2
Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej UJ CM, Kraków. Kierownik Katedry: Prof. dr hab. B. Tobiasz-Adamczyk
 
3
Instytut Socjologii UJ, Kraków. Kierownik Instytutu: Prof. dr hab. M. Kucia
 
 
Autor do korespondencji
Antonina Cebulska-Wasilewska   

Antonina Cebulska-Wasilewska Zakład Biologii Radiacyjnej i Środowiskowej, Instytut Fizyki Jądrowej PAN ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków
 
 
Med Srod. 2010;13(3):50-61
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel:
Celem niniejszych badań przeprowadzonych wśród polskich studentów, była ocena stopnia ich świadomości odnośnie ryzyka zdrowia związanego ze środowiskowymi lub zawodowymi ekspozycjami oraz możliwości i metod profilaktyki. Przedmiotem zainteresowania były także źródła wiedzy badanej grupy.

Materiał i metody:
Badania z wykorzystaniem kwestionariusza przeprowadzono wśród 1080 polskich studentów, którzy ze względu na profil studiów zetknęli się z problematyką zagrożeń lub będą w swojej przyszłej pracy narażeni na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

Wyniki:
Studenci w większości (ok. 77%) ocenili swoją wiedzę na temat środowiskowych i zawodowych czynników zagrożenia chorobami nowotworowymi oraz metod zmniejszania ryzyka jako ograniczoną, bądź jej brak. Uczestnictwo w zajęciach obejmujących zagadnienia BHP lub też wymagających ich znajomości nie różnicowało poziomu świadomości respondentów w tej kwestii. Na pytanie odnośnie oceny zagrożeń związanych z konkretnymi czynnikami, które mogą być kancerogenne odpowiedzi udzieliło 901 studentów (84%). Prawie 2% studentów nie wskazało żadnego z dziesięciu czynników z podanych przykładowo zagrożeń niezwiększających ryzyko choroby nowotworowej. Około 34% respondentów wskazało na wszystkie wymienione w kwestionariuszu czynniki, 39% wskazało 8–9 czynników, 5–7 czynników – 13,2% badanych, a 9% wskazało na 1–4 czynników. Prawie wszyscy z odpowiadających na to pytanie są świadomi kancerogennego działania promieniowania, azbestu, palenia papierosów (93,2–93,8%), jak i benzenu, benzeno[?]pirenu, pestycydów (79,2–83,6%). Nieznacznie mniejsza grupa przekonana była o szkodliwym działaniu wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych – 75,4%, metali ciężkich (73,9%), pól elektromagnetycznych – 64,8% (jedynego z dziesięciu kategorii niższej niż 1) oraz infekcji (60,8%). Tylko 48% respondentów wymieniło sposoby zmniejszania ryzyka wystąpienia nowotworów. Medyczny i inżynieryjno-techniczny profil uczelni oraz uczestnictwo w zajęciach wymagających znajomości przepisów bhp, istotnie zmniejszyło odsetek respondentów, którzy nie wskazali jak zmniejszyć ryzyko.

Wnioski:
Uzyskane wyniki pokazują, że tylko 39% studentów oceniła prawidłowo rakotwórcze właściwości podanych przykładów, zatem większość studentów nie jest świadoma występowania substancji wywołujących nowotwory w środowisku. Poziom wiedzy z tego zakresu jest zdecydowanie ograniczony oraz większość z respondentów nie zna sposobów zmniejszenia, bądź eliminowania ryzyka. Rezultaty badań wskazują na silną potrzebę ulepszenia programów nauczania i rozwoju bardziej efektywnych strategii podnoszenia poziomu wiedzy społeczeństwa na temat potencjalnych zagrożeń, a przede wszystkim możliwości obniżania związanego z nimi ryzyka.


Background:
The aim of our study was to assess the level of awareness and knowledge on environmental and occupational risk of cancer and its prevention among Polish students. We were interested also in their sources of knowledge.

Material and Methods:
Survey, using the questionnaire, was conducted among 1080 respondents, who are or probably will be in their future work, exposed to harmful agents, due to study profile.

Results:
Students rated their knowledge on environmental and occupational cancer agents and cancer prevention mostly as limited (over 77%). Participation in “Safety Work and Environment” courses did not differentiate their level of cancer risk awareness. 901 students (84%) responded to question about specific substances, which may cause cancer. Almost 2% of students indicated none from 10 given agents as carcinogenic. About 34% of respondents pointed all given agents, 39% pointed on 8–9 of them, 5–7 agents 13.2% of surveyed and 9% of them indicated on 1–4 agents. Students were aware of carcinogenic features of radiation, asbestos, cigarettes smoking (93.2–93.8%), benzene, benzo[?]pirene and pesticides (79,2 –83,6%). Less of them declared carcinogenic features of PAHs (75.4%), heavy metals (73.9%), electromagnetic field (64.8%) and infections (60.8%). Only 48% of respondents specified possible lowering of the cancer by risk intervention practices. Medical and engineering profile, as well as attendance in courses covering the issues of health safety at work or environment (SWE) significantly decreased percentage of respondents who didn’t specified any procedure (but it was still high: 48–62%).

Conclusions:
Our results demonstrate that most students, only to some extent, are aware of the most well known cancer-causing substances occurrence. Their knowledge is mostly limited and they do not know prevention procedures and ways to lower or eliminate the risk. Therefore the modernization of educational programs and development of more efficient communication strategies in that issues are emerging.

 
REFERENCJE (15)
1.
Chorąży M., Szeliga J., Strożyk M. i wsp.: Ambient air pollutants in Upper Silesia: Partial chemical composition and biological activity. Environ. Health Perspect. 1994, 102 (Suppl.), 6166.
 
2.
Rachtan J., Sokołowski A., Geleta M. i wsp.: Zachorowalność na nowotwory złośliwe piersi u kobiet w województwie małopolskim w latach 1999-2001. Współczesna Onkologia 2004, 8, 425-428.
 
3.
Wilczyńska U., Szeszenia-Dąbrowska N.: Occupational cancers in Poland, 1995-2003. Medycyna Pracy 2005, 56(2),113- 120.
 
4.
Kogevinas M., Boffetta P. , Pearce N.: Occupational exposure to carcinogens in developing countries. International Agency for Research on Cancer Science Publications 1994; 129, 63-95.
 
5.
Boffetta P., Saracci R., Kogevinas M., i wsp.: Occupational carcinogens. (w:) M. Stellman (Ed.), ILO, Encyclopedia of Occupational Health and Safety (Fourth Edition ) 1998, Geneva: International Labour Organization, Section 2, from http://www.ilocis.org, http://www.ccohs.ca.
 
6.
Pepłońska B., Szeszenia-Dąbrowska N., Szymczak W.: Epidemiological evaluation of occupational diseases in Poland, Medycyna Pracy 2003, 54(4), 311-318.
 
7.
EuroWorksafe Consortium. (2007). European semantic portal on workplace safety and occupational cancer risk prevention, from http://euroworksafe.eu.
 
8.
Boffetta P., Merler E., Kogevinas M. I wsp.: Occupational cancer in Europe; environmental tobacco smoke exposure. Diane Publishing Co 1999, Darby, 1-161.
 
9.
International Labour Conference (ILC): Recording and notification of occupational accidents and diseases and ILO list of occupational diseases. ILC90 Report V (2B). International Labour Office, Geneva, June 2002 (from http:// www.ilo.org/public/english/standards/relm/ilc/ilc90/rep-v- 2b.htm, retr.24 Sept. 2002).
 
10.
Goldman R. E., Barbeau E., Hunt M. K., i wsp.: Perceptions of health promotion and cancer prevention among adults in working-class occupations and neighbourhoods. Health Educ. Behav. 2006, 20(4), 1-14.
 
11.
Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015, Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r.z:http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/...
 
12.
World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. (2007). Food, nutrition, physical activity, and the prevention of cancer: a Global perspective. Washington, DC: AICR, z: http://www. dietandcancerreport. org).
 
13.
Cebulska-Wasilewska A., Migula P., Drąg Z. i wsp.: Occupational Risk of Cancer - Perception and Awareness Studies Among Polish Students, Health Educ.Res. - wysłany do redakcji.
 
14.
European Parliament Resolution. (2008). Report on the midterm review of the European Environment and Health Action Plan 2004-2010, (2007/2252(INI)). Session document A6- 0260/2008.
 
15.
IARC Monographs, Overall Evaluations of Carcinogenicity to Humans. List of agents, mixtures and exposures evaluated to dat´, z: http://monographs.iarc.fr/ENG/....
 
eISSN:2084-6312
ISSN:1505-7054
Journals System - logo
Scroll to top