PL EN
PRACA ORYGINALNA
Narażenie na Cd, Pb i Hg konsumentów warzyw zakupionych w sklepach sieci detalicznej w woj. śląskim
 
Więcej
Ukryj
1
Doktorantka w Katedrze Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
 
2
Absolwentka w Katedrze Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach,Kierownik Katedry: dr hab. n. przyr. E. Marchwińska-Wyrwał
 
 
Autor do korespondencji
Monika Katarzyna Pająk   

ul. Chopina 3/40 41-300 Dąbrowa Górnicza
 
 
Med Srod. 2018;21(4):24-30
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Najbardziej istotną sprawą dla zdrowia człowieka jest spożywanie produktów, niezanieczyszczonych substancjami szkodliwymi i oddychanie powietrzem pozbawionym zanieczyszczeń, zawierających toksyczne związki. Warzywa, stanowiące istotny składnik diety, pobierają większe ilości metali ciężkich od innych roślin jadalnych uprawianych na zanieczyszczonej metalami glebie. Gleby użytkowane rolniczo w woj. śląskim często zawierają wysokie stężenia Cd, Pb i Zn co powoduje, ze uprawiane tu warzywa zawierają te metale w stężeniach przekraczających maksymalne wartości dopuszczalne [1]. Uprawa warzyw na takich glebach powinna być ograniczona i założono, że alternatywą dla konsumentów może być zakup warzyw w sieci sklepów detalicznych, sprowadzających je z innych, mniej zanieczyszczonych regionów kraju. Celem pracy było określenie narażenia na metale ciężkie (Cd, Pb, Hg) konsumentów warzyw zakupionych w sieci sklepów detalicznych na Śląsku.

Materiał i metody:
Materiał badawczy stanowiło 50 próbek najczęściej spożywanych warzyw (marchew, seler, pietruszka, por, ziemniaki) zakupionych w 10 sklepach różnych sieci handlowych najbardziej popularnych na Śląsku. Stężenia Cd i Pb w warzywach oznaczono bezpłomieniową metodą AAS, a Hg techniką generacji zimnych par ( CV) w połączeniu z atomową spektrometrią fluorescencyjną (AFS).

Wyniki:
Wyniki wskazują na zanieczyszczenie metalami ciężkimi, zwłaszcza kadmem, warzyw korzeniowych (marchew, seler, pietruszka, por) oraz warzywa bulwiastego (ziemniaki), w większości próbek pobranych z 10 wybranych sklepów sieci detalicznej. W wielu przypadkach warzywa, głównie seler, pietruszka i marchew, wykazywały zanieczyszczenie kadmem, przekraczające maksymalną wartość dopuszczalną.

Wnioski:
Warzywa zakupione w sieci sklepów detalicznych nie zawsze mogą stanowić alternatywę dla mieszkańców obszarów zanieczyszczonych metalami ciężkimi, poszukujących niezanieczyszczonej żywności.


Introduction:
The most important matter for human health is the consumption of products, uncontaminated with harmful substances and breathing air free of impurities, containing toxic compounds. Vegetables, which are an important part of the diet, take up larger amounts of heavy metals than other edible plants grown on soil contaminated w it h metals. Soil used agricultura lly in th e province Silesia n often contain high concentrations of Cd, Pb and Zn, which causes that the vegetables grown here contain these metals in concentrations exceeding the maximum limit values [1]. The cultivation of vegetables on such soils should be limited and it was assumed that an alternative to consumers may be the purchase of vegetables in a chain of retail stores, importing them from other, less contaminated regions of the country. The purpose of the work was to determine the exposure to heavy metals (Cd, Pb, Hg) of vegetable consumers purchased in the network of retail stores in Silesia

Material and Methods:
The research material consisted of 50 samples of the most commonly consumed vegetables (carrots, celery, parsley, leek, potatoes) purchased in 10 different stores chains commercial networks most popular in Silesia. The concentrations of Cd and Pb in vegetables were determined by the flameless AAS method and Hg by the cold vapor generation technique (CV) in combination with atomic fluorescence atomic spectrometry (AFS).

Results:
The results indicate contamination with heavy metals, especially cadmium, root vegetables (carrot, celery, parsley, leek) and tuber vegetables (potatoes), in most samples taken from 10 selected stores of the retail network. In many cases, vegetables, mainly celery, parsley and carrots, showed a contamination with cadmium exceeding the maximum permitted value.

Conclusions:
Vegetables purchased in a chain of retail stores may not always be an alternative to residents of areas contaminated with heavy metals, looking for uncontaminated food.

REFERENCJE (18)
1.
Dziubanek G., Baranowska R., Oleksiuk K.: Metale ciężkie w glebach Górnego Śląska – problem przeszłości czy aktualne zagrożenie? J Ecol Health 2012; 16(4): 169-176.
 
2.
Paltseva A., Cheng Z., Deeb M., et.al.: Accumulation of arsenic and lead in garden-grown vegetables: Factors and mitigation strategies. Sci Total Environ 2018; 640-641: 273- 283.
 
3.
Gut K., Rogala D., Marchwińska-Wyrwał E.: Narażenie na kadm konsumentów warzyw korzeniowych uprawianych na zanieczyszczonych glebach województwa śląskiego. MONZ 2017; 23(4): 245-249.
 
4.
Gut K., Marchwińska-Wyrwał E., Rogala D.: Wpływ przygotowania marchwi do spożycia na stężenie metali ciężkich w konsumowanym produkcie. MONZ 2017; 23(4): 240- 244.
 
5.
Staniek H., Krejpcio Z.: Ocena zawartości Cd i Pb w wybranych produktach ekologicznych i konwencjonalnych. Probl Hig Epidemiol 2013; 94(4): 857-861.
 
6.
Krzywy I, Krzywy E, Peregud-Pogorzelski J, i wsp.: Kadm – Czy jest się czego obawiać?. Ann Acad Med Stetin. 2011; 57(3): 49-63.
 
7.
Jastrzębski T, Kowalska A, Szymala I., i wsp.: Narażenie na kadm w okresie pre- i postnatalnym – jego wpływ na płodność i na zdrowie dzieci. Med Srod. 2016; 19(3): 58-64.
 
8.
Evrenoglou L., Partsinevelou S.A., Stamatis P., et.al.: Children exposure to trace levels of heavy metals at the north zone of Kifissos River. Sci Total Environ 2013; 443: 650-661.
 
9.
Nieć J., Baranowska R., Dziubanek, i wsp.: Narażenie środowiskowe dzieci na metale ciężkie zawarte w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i terenów przedszkoli z obszaru Górnego Śląska. J Ecol Health. 2013; 17(2): 55-62.
 
10.
Orzeł D., Styczyńska M., Biernat J.: Ocena zanieczyszczenia metalami ciężkimi produktów roślinnych z terenów uprzemysłowionych Dolnego Śląska. BROMATOL CHEM TOKSYK 2010; 2: 152-157.
 
11.
Cyran M.: Wpływ środowiskowego narażenia na rtęć na funkcjonowanie organizmu człowieka. Med Srod. 2013; 16 (3): 55-58.
 
12.
Piontek M, Fedyczak Z, Łuszczyńska K, Lechów H.: Toksyczność miedzi, cynku oraz kadmu, rtęci i ołowiu dla człowieka, kręgowców i organizmów wodnych. ZN UZ IŚ. 2014; 35: 70-83.
 
13.
Rozporządzenie Komisji (UE) NR 488/2014 z dnia 12 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu w środkach spożywczych. (Dz.U.UE.L.2014.138.75).
 
14.
Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
 
15.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. 2016 poz. 1395).
 
16.
Łukowski A., Wiater J., Dymko A.: Bioakumulacja metali ciężkich w trawach pastewnych. Inż Ekolog 2017; 18(1):149-158.
 
17.
Maciołek H., Zielińska A., Domarecki T.: Oddziaływanie geobiologiczno-chemiczne kadmu i ołowiu na środowisko przyrodnicze. J Ecol Health 2013; 17(2): 63-71.
 
18.
Sady W., Smoleń S.: Wpływ czynników glebowo-nawozowych na akumulację metali ciężkich w roślinach (w:) Efektywność stosowania nawozów w uprawach ogrodniczych. Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2004: 269-277.
 
eISSN:2084-6312
ISSN:1505-7054
Journals System - logo
Scroll to top