PL EN
PRACA ORYGINALNA
Częstość występowania i czynniki ryzyka chorób układu krążenia w populacji kierowców autobusów miejskich
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Zdrowia Środowiskowego i Epidemiologii Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. R. Złotkowska, Dyrektor Instytutu: dr n. med. P.Z. Brewczyński * współautor w latach 2007–2011 był adiunktem Zakładu Zdrowia Środowiskowego i Epidemiologii
 
 
Autor do korespondencji
Renata Złotkowska   

Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Zdrowia Środowiskowego i Epidemiologii, 41-200 Sosnowiec, ul. Kościelna 13 Tel. 32 6341258
 
 
Med Srod. 2011;14(3):49-53
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Celem badania była ocena częstości zaburzeń i chorób układu krążenia u kierowców transportu miejskiego oraz opracowanie indywidualnych zaleceń profilaktycznych dla osób, u których stwierdzono występowanie czynników ryzyka, takich jak nadwaga i otyłość, zaburzenia gospodarki lipidowej oraz podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.

Materiał i metody:
Badanie przeprowadzono w Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu na terenie dwóch zajezdni: w Sosnowcu oraz w Dąbrowie Górniczej. Uczestniczący w badaniu z pomocą członków zespołu badawczego wypełnili krótką ankietę, zawierającą pytania dotyczące występowania objawów i chorób układu krążenia oraz ich czynników ryzyka, nałogu palenia tytoniu, sposobów radzenia sobie ze stresem, posiadanej wiedzy na temat czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz wywiadu rodzinnego w tym kierunku. Dokonywano pomiarów masy ciała i wzrostu oraz wykonywano pomiary ciśnienia tętniczego krwi po przynajmniej 10-minutowym odpoczynku. Udział w projekcie wiązał się ponadto z pobraniem krwi na czczo celem oznaczenia glikemii, poziomu cholesterolu całkowitego wraz z frakcjami oraz triglicerydów. Każdy z badanych po zakończonym programie otrzymał indywidualną kartę wyników z komentarzem lekarza oraz zaleceniami profilaktycznymi.

Wyniki:
W badaniu uczestniczyło 113 pracowników Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu. Średni wiek badanych wynosił 46,159,2 lat, średni staż pracy w PKM – 17,259,9 lat. Jako czynniki ryzyka chorób układu krążenia najczęściej podawano otyłość – 37 (32,7%), stres – 35 (31,2%), palenie tytoniu – 33 (29,2%), nadmierne spożywanie alkoholu – 17 (15,0%) oraz brak aktywności ruchowej – 15 (13,3%). Spośród schorzeń podawanych w wywiadzie najczęstsze było nadciśnienie tętnicze – u 33 (29,2%) oraz zaburzenia gospodarki lipidowej – u 14 (12,4%) badanych. Częstość nałogu palenia tytoniu była wysoka – tylko 20,5% podawało, że nigdy nie paliło tytoniu. Stwierdzono ponadto wysoką częstość objawów, które potencjalnie wiążą się ze stresem, 45,1% pracowników łatwo się denerwuje, 31,0 % nie ma wystarczająco dużo czasu na sen i relaks po pracy, 24,7% często znajduje się w sytuacjach konfliktowych. Odsetek osób z przekroczonymi wartościami normatywnymi cholesterolu całkowitego wynosił 66,4%, frakcji cholesterolu LDL – 46,9%, triglicerydów – 43,4% oraz glikemii na czczo – 24,8%. Na podstawie analizy wskaźnika BMI stwierdzono u 21 (18,6%) osób prawidłową masę ciała, u 56 (49,6%) osób nadwagę (wartość BMI od 25–30), natomiast u 36 (31,9%) otyłość (wartość BMI >30). Odsetek osób z podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego krwi – (>139/89 mm Hg) wynosił 48,7%.

Wnioski:
Powyższe wyniki uzasadniają potrzebę realizacji programów z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki chorób układu krążenia, ukierunkowanych na populację kierowców transportu miejskiego


Introduction:
The aim of the study was to asses the prevalence of cardiovascular diseases in the municipal bus drivers and to elaborate the individual recommendations for prevention from the risk factors like overweight and obesity, dyslipidaemia and hypertension.

Material and Methods:
The project was conducted in the Municipal Transport Enterprise in Sosnowiec in the two bus depots: Sosnowiec and Dąbrowa Górnicza. Municipal bus drivers participating in the project filled in the short questionnaire containing questions on the occurrence of circulatory symptoms and diseases and presence of their risk factors, information on smoking habit, methods to overcome the stress, knowledge on the risk factors for diseases of the circulatory system and family history towards cardiovascular diseases. The measurements of the body weight and height and blood pressure after at least 10 minutes of rest were performed. Participation in the project included also taking a blood specimen for laboratory assessments of glucose, total cholesterol and its fractions (HDL and LDL) and triglyceride levels. After the completing of the project each participant received individual information on results of the medical and laboratory examinations with physician’s comments and recommendations.

Results:
Study population included 113 male municipal transport bus drivers. Mean age in the examined group was 46,159,2 years, mean work record 17,259,9 years. As the known risk factors for circulatory diseases obesity – in 37 (32,7%), stress – in 35 (31,2%), smoking in 33 (29,2%), excessive alcohol consumption in 17 (15,0%), and insufficient physical activity in 15 (13,3%) study participants were given. The most frequent diseases reported in the questionnaire were arterial hypertension in 33 (29,2%) and disturbances in blood lipid levels in 14 (12,4%). The prevalence of smoking habit was high – only 20,5% responded they have never been smoking in the past. The prevalence of symptoms potentially related to stress was high 45,1% of drivers got irritable easily, 31,0% complained of insufficient amount of rest after work and sleep and 24,7% easily came into conflicts with the others. The prevalence of elevated total cholesterol levels was 66,4%, LDL fraction – 46,9%, triglycerides – 43,4% and hiperglicaemia – 24,8%. Analysis of BMI revealed that only in 21 (18,6%) drivers the values remained on normal levels, while in 56 (49,6%) overweight and in 36 (31,9%) obesity were observed. The percentage of the drivers with hypertension was also high – 48,7%.

Conclusions:
The results of the study justify the need for projects aiming at prevention and health promotion of circulatory system diseases in the municipal transport drivers.

FINANSOWANIE
Projekt był finansowany przez Ministerstwo Zdrowia w ramach umowy z Instytutem Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu nr 67/MP/2007.
 
REFERENCJE (13)
1.
Wang PD, Lin RS. Coronary heart disease risk factors in urban bus drivers. Public Health 2001; 115(4): 261–4.
 
2.
Byczkowska Z., Dawydzik L. Medycyna pracy w praktyce lekarskiej. IMP Łódź, 1999.
 
3.
Rosengren A., Anderson K., Wilhelmsen L. Risk of coronary heart disease in middle-aged male bus and tram drivers compared to men in other occupations: a prospective study. Int J Epidemiol 1991; 20(1): 82–7.
 
4.
Szubert Z., Sobala W. Zdrowotne przyczyny niezdolności do pracy wśród kierujących pojazdami komunikacji miejskiej. Med. Pracy 2005; 56(4): 285–293.
 
5.
Wągrowska-Koski E. (red) Zagrożenia zdrowia kierowców pojazdów silnikowych związane ze szkodliwymi i uciążliwymi warunkami środowiska pracy. Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi, 2007.
 
6.
Kawecka-Jaszcz K., Pośnik-Urbańska A., Jankowski P. Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego w zależności od płci w świetle badań epidemiologicznych w Polsce. Arterial Hypertension 2007; 11 (5): 377–383.
 
7.
Tykarski A., Posadzy-Małaczyńska A., Wyrzykowski B. i wsp. Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego oraz skuteczność jego leczenia u dorosłych mieszkańców naszego kraju. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol Polska 2005; 63: S614–S619.
 
8.
Polakowska M. Piotrowski W., Włodarczyk P., Broda G., Rywik S. Program epidemiologiczny oceniający częstość nadciśnienia tętniczego w Polsce w populacji osób dorosłych – badanie PENT. Część I. Charakterystyka częstości i stopień kontroli nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze 2002; 3: 157–166.
 
9.
Last J.M. A Dictionary of epidemiology. Oxford University Press, New York 2001.
 
10.
Waśkiewicz A. Sygnowska E. Jakość żywienia dorosłych mieszkańców Polski w aspekcie ryzyka chorób układu krążenia – wyniki badania WOBASZ. Bromatol Chem Toksykol 2008; XLI (3): 395–398.
 
11.
Marcinkiewicz A. Szosland D. Int J Occup Med. Environ Health 2010; 23 (2): 175–180.
 
12.
Waśkiewicz A. Jakość żywienia i poziom wiedzy zdrowotnej u młodych dorosłych Polaków – badanie WOBASZ. Probl Hig Epidemiol 2010; 91(2): 233–237.
 
13.
Podolec P. Karch I., Pająk A. i wsp. Przegląd polskich badań epidemiologicznych w kardiologii. Kardiol Pol 2006; 64:1031–1037.
 
eISSN:2084-6312
ISSN:1505-7054
Journals System - logo
Scroll to top