PL EN
RESEARCH PAPER
The practice of breast self-examination and mammography in a group of nurses and sociodemographic variables
 
More details
Hide details
1
Zakład Pielęgniarstwa, Instytut Medyczny, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. Grodka w Sanoku Dyrektor: dr n. o zdr. K. Jakubowski. Kierownik: mgr E. Poźniak
 
2
Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie Kierownik: prof. dr hab. I. Wrońska
 
 
Corresponding author
Ewa Smoleń   

Zakład Pielęgniarstwa, Instytut Medyczny, PWSZ im. J. Grodka ul. Mickiewicza 21 38-500 Sanok tel. +48 730 930 902
 
 
Med Srod. 2017;20(1):56-65
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction:
Introduction. Breast cancer is still the most common cancer amongst women in Poland. The diagnosis of breast lesions through regular breast self-examination and mammography are important elements of the secondary prevention of breast cancer.

Aim:
To describe and analyse the implementation of secondary prevention of breast cancer by nurses, taking into account sociodemographic characteristics.

Material and Methods:
A survey was conducted among 184 nurses from the Lublin and Subcarpathian Provinces. The research tool was created by the authors. The data collected were statistically analyzed using Pearson χ2 test. The level of significance accepted: p<0.05.

Results:
Nurses frequently declared that they obtained information concerning the rules and techniques of breast self-examination during training in medical schools, and to a lesser extent from the professional literature. One third of the respondents regularly performed breast selfexamination, while half of the respondents performed it unsystematically. There was no association between sociodemographic factors characterizing the respondents and the knowledge on the rules of breast self-examination and the regularity of its execution. Every fifth nurse had had a mammography at least once.

Conclusions:
Knowledge and behaviour of nurses with regard to breast self-examination and mammography do not differ from those presented by other women. Sociodemographic factors characterizing the nurses surveyed had no effect on either the performance of breast self-examination and mammography or on its regularity. Nurses are aware of the importance of preventive nature of these examinations, but the majority do not perform them at all or do it incorrectly. This phenomenon is worrying because of the professional functions that nurses perform, especially in the field of health promotion and health education.

 
REFERENCES (26)
1.
Szewczyk K.: Epidemiologia raka piersi na świecie. W: Kornafel J (red.). Wyd. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego. Warszawa 2011: 5-13.
 
2.
Smaga A., Mikułowska M., Komorowska M., Falkiewicz B.:Rak piersi w Polsce – leczenie to inwestycja. Wyd. Sequerence. Warszawa 2014: 11-28.
 
3.
Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2012-2013. Rządowa Rada Ludnościowa. Wyd. Zakład Wydawnictw Statystycznych. Warszawa 2013: 261-280.
 
4.
Jassem J., Krzakowski M. (red.).: Rak piersi. Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych – 2013. Wyd. Via Medica, Gdańsk 2013: 211- 264.
 
5.
Jassem J., Krzakowski M., Bodek-Bilewicz B., Duchnowska R., Jeziorski A., Olszewski W., Senkus-Konefka E., Tchórzewska- Korba H.: Rak piersi. Onkologia w praktyce klinicznej. 2015; tom 11, supl. B: 24-52.
 
6.
Didkowska J.: Prognozy rozwoju chorób nowotworowych w Polsce. W: Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski. Rządowa Rada Ludnościowa. Potrykowska A., Strzelecki Z., Szymborski J., Witkowski J. (red.). Wyd. Zakład Wydawnictw Statystycznych. Warszawa 2014:147-163.
 
7.
Tkaczuk-Włach J., Sobstyl M., Jakiel G.: Rak piersi – znaczenie profilaktyki pierwotnej i wtórnej. Przegląd Menopauzalny. 2012; 44: 343-347; DOI: 10.5114/pm.2012.30251(dostęp z dnia 19. 07. 2016).
 
8.
Nowicki A., Olszwska A., Mumańska M.: Wykrywanie raka piersi poprzez samobadania. Badanie retropsektywne u kobiet po operacji. Ginekol Pol. 2007; 78: 293-298.
 
9.
Nienatrowicz E.: Diagnostyka obrazowa raka piersi. W: Kornafel J (red.). Wyd. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego. Warszawa 2011: 28-34.
 
10.
Sowa M., Smuczyński W., Tarkowski M., Wójcik K., Kochański B.: Analiza wybranych czynników ryzyka raka piersi – przegląd piśmiennictwa. Journal of Education, Health and Sport. 2015; 5(4): 245-250. ISSN 2391-8306. DOI: 10.5281/zenodo.16868 (dostęp z dnia 19. 07. 2016).
 
11.
Kalinowski P., Bojakowska U.: Epidemiologiczna ocena zachorowalności i umieralności na raka piersi w województwie lubelskim w latach 2000-2011, z uwzględnieniem uczestnictwa w skriningu. Med Og Nauk Zdr. 2015; 21(3): 235- 239.
 
12.
Karczmarek-Borowska B, Stryjkowska A, Grądalska-Lampart M, Grybel M.: Poziom wiedzy kobiet z terenów wiejskich na temat raka piersi. Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków. 2013; 3: 298-310.
 
13.
Siwczyńska D., Barańska A., Mińko M., Pacian A., Religioni U., Bojakowska U.: Ocena skuteczności programów profilaktycznych dotyczących raka piersi elementem zarządzania w ochronie zdrowia w makroregionie lubelskim. Hygeia Public Health. 2012; 47(2): 211-214.
 
14.
Pacian A., Ferenc W., Jędrasik M.: Wiedza młodych kobiet na temat profilaktyki raka piersi. Medycyna Paliatywna. 2014; 6(3): 151-157.
 
15.
Stanisławska J., Janikowska K., Stachowska M., Talarska D., Drozd-Gajdus E., Szewczyczak M.: Ocena wiedzy kobiet w zakresie profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy. Probl Hig Epidemiol. 2016; 97(1): 38-44.
 
16.
Lorenc A., Pop T., Boychuk T.: Wiedza kobiet po 40 r.ż. o czynnikach ryzyka i profilaktyce raka piersi. Young Sport Science of Ukraine. 2012; 4: 59-65.
 
17.
Najdyhor E., Krajewska-Kułak E., Krajewska-Ferishah K.: Wiedza kobiet i mężczyzn na temat profilaktyki raka piersi. Ginekol Pol. 2013; 84: 116-125.
 
18.
Ślusarska B., Nowicki G.J., Łachowska E., Marciniak A.: Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka piersi w wybranych uwarunkowaniach socjo demograficznych. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2016; 22(1): 59-65.
 
19.
Roemer-Ślimak R., Ślimak J., Mastalerz-Migas, Pokorna-Kałwak D.: Wiedza i praktyka w zakresie samobadania piersi. Family Medicine & Primary Care Review. 2014; 16, 3: 285- 286.
 
20.
Przysada G, Bojczuk T, Kuźniar A i wsp.: Poziom wiedzy kobiet na temat profilaktyki i wczesnego rozpoznawania raka piersi. Young Sports Sci Ukr. 2009; 3: 129-136.
 
21.
Suszyńska K., Kulik T.B., Pacian A.: Ocena zachowań prozdrowotnych dotyczących profilaktyki raka piersi u kobiet w makroregionie lubelskim. Med Og Nauk Zdr. 2013; 19(3): 370-374.
 
22.
Goworek P, Durka M, Borowiak E, Cieślak H.: Wiedza na temat samobadania piersi wśród kobiet mieszkających w Polsce i Nowej Zelandii. Nursing Topics 2008; 16: 144-150.
 
23.
Lewandowska A, Mess E, Laufer J.: Profilaktyka raka piersi u kobiet. Onkol Pol 2011; 14(3): 131-134.
 
24.
Pawlicki M. Rak piersi – nowe nadzieje i możliwości leczenia. Gdańsk: Wyd. Alfa Medica Press, 2002: 81-92.
 
25.
Banach M, Grabiec M, Rybka M.: Profilaktyka w walce z rakiem piersi i rakiem szyjki macicy. Pielęg XXI wieku. 2005; 3: 125-130.
 
26.
Krajewska-Kułak E, Najdyhor E, Krajewska-Ferishah K.: Wiedza kobiet i mężczyzn na temat profilaktyki raka piersi. Ginekol Pol. 2013; 2(84): 116-125.
 
eISSN:2084-6312
ISSN:1505-7054
Journals System - logo
Scroll to top